Mikrobiom creva: Otkrijte kako utiče na mentalno i fizičko zdravlje?

Mikrobiom creva i te kako utiče na mnoge procese u telu što se odražava na zdravlje – počev od gojaznosti, upalnih procesa, mentalnog zdravlja pa i rizika od najtežih oboljanja. 

Da li znate da uz crevima može da se nalazi i 2 kg mikroba? Unutar desetina triliona mikroorganizama koji žive postoji najmanje 1.000 vrsta bakterija koje se sastoje od preko 3 miliona gena.

Štaviše, dve trećine crevnog mikrobioma – populacije mikroba u crevima – je jedinstveno za svakog pojedinca. Ali da li znate kako mikrobiota vašeg creva može uticati na vaše zdravlje?

Kako mikrobiom creva utiče na zdravlje?

Većina nas je svesna da bakterije u crevima igraju važnu ulogu u varenju. Kada stomak i tanko crevo nisu u stanju da svare određenu hranu, crevni mikrobi priskaču da pruže ruku pomoći, obezbeđujući da se dobiju hranljive materije koje su neophodne telu.

Pored toga, poznato je da bakterije u crevima pomažu u proizvodnji određenih vitamina – kao što su vitamini B i K – i igraju važnu ulogu u imunološkoj funkciji.

Ali sve više, istraživači rade na tome da saznaju više o tome kako bakterije u crevima – posebno bakterije koje su jedinstvene za nas pojedinačno – utiču na naše zdravlje i rizik od bolesti.

Razvoj crevne mikrobiote

Dugo se verovalo da razvoj crevne mikrobiote ne počinje do rođenja, a da se gastrointestinalni trakt fetusa smatra sterilnim okruženjem.

Prema Gut Microbiota Vorldvatch – informativnoj službi koju je kreirala sekcija za crevnu mikrobiotu i zdravlje Evropskog društva za neurogastroenterologiju i motoriku, člana Ujedinjene evropske gastroenterologije (UEG) – digestivni trakt novorođenčeta se brzo kolonizuje mikroorganizmima. od majke i okoline.

Mikrobiom creva: Poželjne su raznovrsnije crevne bakterije

Dok traje debata o tome da li se bebe rađaju sa bakterijama u crevima, čini se da se naučnici slažu oko jedne stvari: od rođenja do starosti, naše crevne bakterije se stalno razvijaju.

Dve trećine crevnog mikrobioma je jedinstveno za svaku osobu, a ono što ovo čini jedinstvenim je hrana koju jedemo, vazduh koji udišemo i drugi faktori životne sredine. Neke studije su čak sugerisale da na sastav crevnog mikrobioma utiču geni.

Ali kako ova jedinstvena crevna bakterija utiče na naše zdravlje? Možda ćete biti iznenađeni kada saznate kako nedostatak ili prenaseljenost specifičnih bakterija može uticati na vaše zdravlje:

Gojaznost

Sve više studija ispituje povezanost između mikrobioma creva i povećanja telesne težine, a neki naučnici sugerišu da sastav bakterija u crevima može uticati na osetljivost pojedinca na debljanje.

Detaljnije, studija koju su sproveli istraživači sa Univerziteta Cornell u Itaci, NI, i King’s College London u Velikoj Britaniji  otkrila je da je određeni soj bakterija, Christensenellaceae minuta,  češći kod ljudi sa malom telesnom težinom i da je prisustvo ovog posebnog soja je pod velikim uticajem gena.

Rak

Poslednjih godina, naučnici sve više istražuju vezu između crevnih bakterija i raka. U studiji iz 2013. objavljenoj u The Journal of Cancer Research, američki istraživači su tvrdili da su otkrili specifične bakterije u crevima – Lactobacillus johnsonii – koje mogu igrati ulogu u razvoju limfoma, raka belih krvnih zrnaca.

Druga studija iz 2013. koju su sproveli britanski istraživači otkrila je da obična crevna bakterija koja se zove Helicobacter pilori može izazvati rak želuca i čir na dvanaestopalačnom crevu tako što deaktivira deo imunog sistema koji je uključen u regulisanje upale.

Mentalno zdravlje

Mnogi od nas verovatno neće razmišljati o tome kako crevne bakterije utiču na mentalno stanje, ali one zapravo igraju veoma važnu ulogu.

Bakterije u crevima proizvode niz neurohemikalija koje mozak koristi za regulaciju fizioloških i mentalnih procesa, uključujući pamćenje, učenje i raspoloženje. U stvari, 95% zaliha serotonina u telu proizvode crevne bakterije.

Imajući ovo na umu, možda nije iznenađujuće da su crevne bakterije povezane sa brojnim problemima mentalnog zdravlja, uključujući poremećaje anksioznosti i depresiju.

Studija iz 2014. objavljena u časopisu Psychopharmacology otkrila je da prebiotici – ugljeni hidrati koji jačaju zdrave bakterije u crevima – mogu biti efikasni za smanjenje stresa i anksioznosti.

Autizam

U 2013. godini, studija istraživača sa Državnog univerziteta u Arizoni otkrila je da deca sa autizmom poseduju niže nivoe tri vrste crevnih bakterija – Prevotella, Coprococcus i Veillonellaceae – u poređenju sa decom bez ovog stanja.

Novija studijaovog tima je otkrila da se koncentracije specifičnih hemikalija koje proizvode crevne bakterije – nazvane metaboliti – u uzorcima fekalija dece sa autizmom razlikuju od koncentracija pronađenih u fekalnim uzorcima dece bez poremećaja.

Možemo li da utičemo na crevne bakterije?

Pošto na mikrobiom creva utiče hrana i okruženje, logično je da postoje načini da ga učinimo zdravijim.

Prema klinici Mejo, zdrava ishrana može podstaći prisustvo dobrih crevnih bakterija. Oni primećuju da konzumiranje fermentisane hrane – kao što su miso i kiseli kupus – povećava nivo fermentirajućih bakterija u crevima. Pored toga, voće i povrće sadrže vlakna i šećere koji mogu poboljšati zdravlje crevnih bakterija.

Vežbanje takođe može biti ključno za poboljšanje raznolikosti crevnih bakterija. Studija, objavljena u časopisu Gut, uporedila je crevne bakterije 40 profesionalnih igrača ragbija sa bakterijama dve kontrolne grupe. Otkrili su da su ragbi igrači imali mnogo veći nivo Akkermansiaceae u crevima – bakterije koja je povezana sa smanjenim rizikom od gojaznosti.

Kako očekivani životni vek nastavlja da raste, važno je da razumemo kako najbolje održati dobro zdravlje. Nikada ovo nije bilo relevantnije nego u pogledu naše rezidentne mikrobiote. Razumevanje složenog odnosa između onoga što biramo da jedemo, nivoa aktivnosti i bogatstva crevne mikrobiote je od suštinskog značaja.

RossHelen / gettyimages.com