21.11.2024
Virus Zapadnog Nila otkriven na komarcima u Beogradu
Tokom analize komaraca sa teritorije grada Beograda detektovan je virus Zapadnog Nila, saopštilo je Javno komunalno preduzeće „Gradska čistoća“ iz kojeg poručuju građanima da budu oprezni i ne zanemaruju simptome, te da se obavezno jave lekaru usled pojave visoke temperature, glavobolje, malaksalosti ili osipa u predelu grudnog koša.
Groznica Zapadni Nil je virusno oboljenje koje se prenosi ubodom zaraženog komaraca. Većina inficiranih osoba, njih oko 80 odsto, nema nikakve simptome i znakove bolesti. Kod manjeg procenta zaraženih osoba, oko 20 odsto, simptomi podsećaju na grip, sa naglom pojavom povišene telesne temperature, glavoboljom, bolovima u mišićima i zglobovima, umorom, blagim prolaznim osipom i limfadenopatijom (uvećanje limfnih čvorova).
Kod manjeg broja osoba javljaju se ozbiljni simptomi u vidu težih zapaljenskih bolesti centralnog nervnog sistema. Takva teška klinička slika može se videti kod jedne od 150 zaraženih osoba, i češće su kod ljudi starijih od 50 godina, a najčešće u populaciji od 75 godina.
Teška klinička slika, koja može imati i fatalne posledice, javlja se u slučaju nastanka aseptičnog meningitisa ili encefalitisa, odnosno neuroinvazivnog oblika bolesti, koji zahteva hospitalizaciju. Kod osoba sa ovakvim stanjem javljaju se glavobolja, ukočen vrat, stupor (tupost), dezorijentisanost, koma, tremori, konvulzije, slabost mišića i paraliza. U riziku da razviju teži oblik bolesti su hronični bolesnici, a pogotovo kardivaskularni. I osobe koje se izbore sa infekcijom, nakon što je preleže mogu da razviju dugotrajne posledica, kao što su umor, gubitak pamćenja, teškoće prilikom hodanja, mišićna slabost i depresija.
Da bi slučaj infekcije virusom Zapadnog Nila bio potvrđen, uz ispoljenu kliničku sliku meningitisa, encefalitis i meningoencefalitisa, neophodno je da se potvrdi prisustvo odgovarajućih antitela u likvoru kod obolelog pacijenta.
Ovaj virus prenose ženke komaraca. One se hrane krvlju, a mužjaci voćnim sokovima. Komarce privlače isparenja iz naše kože, a ta isparenja sadrže više do 300 različitih komponenti. Komarac nađe žrtvu na osnovu koncentracije ugljen-dioksida i na osnovu toga prilazi žrtvi, a onda posle toga bira mesto za ubod.
Stručnjaci kažu da svako ko za tri do 14 dana dobije temperaturu, groznicu, glavobolju treba da ode kod lekara, jer se baš u tom periodu i javljaju simptomi.
Bolest se ne prenosi sa čoveka na čoveka, vazduhom, hranom, a ni seksualnim putem. Međutim, može se preneti transfuzijom krvi, transplantacijom organa, transplacentarno sa majke na dete i dojenjem.
Klimatske promene, intenzivan međunarodni saobraćaj, širenje vektora na nova geografska područja, češće izlaganje ljudi divljim životinjama i insektima, razlozi su za širenje bolesti u nastajanju, a među njima je i groznica Zapadnog Nila (GZN) koju prenose komarci.
Groznica Zapadnog Nila u Srbiji je prvi put dijagnostikovana 2012. godine i u početku se mislilo da ovaj virus prenose samo tigrasti azijski komarci, međutim, ispostavilo se da je prenosi i domaći komarac. Od 2012. do 2019. godine u našoj zemlji registrovano je ukupno 1.016 slučajeva zaraze i 98 smrtnih ishoda, zvanični su podaci Instituta za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanovović Batut“. Prošle, 2020. godine, Srbija prvi put nije zabeležila nijedan slučaj zaraze ovim virusom u humanoj populaciji, a bilo je zaraženih komaraca.
Groznica Zapadnog Nila se u većini slučajeva završava potpunim oporavkom, posle nekoliko nedelja ili meseci. Protiv nje ne postoji specifična terapija, niti vakcina. Leči se lekovima, samo simptomatski, a pravu preventivu predstavlja uništavanje komaraca.
